Տաթև զանգակատան «հրեշտակը» ճամփորդում է

Տաթևի վանական համալիրի ամբողջական վերանորոգումը, նախնական հաշվարկներով, ծրագրված է ավարտել 2017-ին: Սակայն մասնագետներն ահազանգում են, որ Տաթևի վանքի զանգակատան քիվատակի հրեշտակի պատկերով ութ քարերից մեկը գտնվում է Երևանում:

Զանգակատան հրեշտակի պատմությունը, ըստ վերականգնող ճարտարապետ ՍՏԵՓԱՆ ՆԱԼԲԱՆԴՅԱՆԻ, այսպիսին է: Տաթևի վանքի զանգակատան վերականգնման նախագիծը 1987 -1988 թթ. իրականացրել են Տաթևի վերականգնման նախագծի հեղինակներ, «Պատմական հուշարձանների ճարտարապետների հայկական ասոցիացիայի» խորհրդի անդամներ, ճարտարապետներ Ամիրան Բադիշյանը, Սամվել Այվազյանը և այլք: Նախագիծն արժանացել է բարձր գնահատականի, 1988-ին Մոսկվայում կայացած միջազգային մրցույթում` առաջին կարգի դիպլոմի: Զանգակատան քիվատակի հրեշտակի պատկերով ութ քարերից մեկը չի չգտնվել: Ավելի ուշ պարզվել է, որ մինչ նախագծային աշխատանքները անհայտ մարդիկ այն գողացել են և հանձնել Գորիսի երկրագիտական թանգարանին: Տեղահանված «հրեշտակը» դեռ էլի ճանապարհ ուներ անցնելու. այն ընդգրկվել է ցուցադրության նպատակով Երևան տեղափոխվող «փրկվող» քարերի ցուցակում: Հարց է առաջանում՝ ի՞նչ է լինելու, երբ սկսվի զանգակատան վերանորոգումը:
Ստեփան Նալբանդյանը հավելեց նաև, որ զանգակատունը կառուցել է Խրիմյան Հայրիկը` 1896-1906 թթ: «Իսկ այն անգրագետ ցուցանակներում գրված է, որ Օրբելյաններն են կառուցել` 13-րդ դարում: Մենք բազմիցս Տաթևի վանքի ցուցանակներում տեղ գտած սխալների մասին գրել և տեղեկացրել ենք: Մինչ այսօր բանի տեղ դնող չկա»,- ասաց նա: Հավելենք, որ այդ թեմայով Տաթևի վերականգնման նախագծի հեղինակ Ամիրան Բադիշյանը 2011-ին «Ճարտարապետություն և շինարարություն» մասնագիտական ամսագրում հոդված էր հրապարակել: «Եթե վերանորոգման հերթը հասնի զանգակատանը, քարը պետք է անպայման վերադարձվի և տեղադրվի: Երկրորդ տարբերակ չի կարող լինել»,- մեզ հետ զրույցում ասաց Ա. Բադիշյանը:
Հետաքրքրվեցի` դիմելո՞ւ են պատմության թանգարանի տնօրենությանը՝ հրեշտակի պատկերով ութ քարերից մեկը վերադարձնելու պահանջով: Պարզվեց` ցուցադրության հեղինակները խոստացել են, որ երբ զանգակատունը վերանորոգվի, քարը կվերադարձնեն: Սակայն Ա. Բադիշյանն ընդգծեց, որ խոստումը բանավոր է, լավ կլիներ, որ ամրագրվեր համապատասխան օրենսդրական ակտով, ինչը պետք է կցվի ժամանակավոր ցուցադրության որոշմանը: Վերականգնող ճարտարապետը նշեց նաև, որ միայն Տաթևի վանքի մասին ենք խոսում, բայց օրինակները շատ են: «Իսկ երբ ասում են՝ հուշարձանները Երևան են բերվել ամրացնելու, վերանորոգելու նպատակով, դրանով միայն ուզում են արդարացնել տեղահանելու փաստը»,- ասաց նա:

Արմինե ՍԱՐԳՍՅԱՆ

Լուսանկարներ

Հեղինակի նյութեր

• Պատմության վկաները
• Վերացող ծաղիկներ
• Ձեռք մեկնելու գաղափարը առաքելության վերածվեց
• «Մի նայեք, որ փոքր է մեր երկիրը, եթե արդուկով այս սարերը հարթեցնեք, Չինաստանից մեծ կլինի»
• «Բանկ օտոման» գործողությունը ժամանակին ցնցել էր ամբողջ Եվրոպան
• «Դրսից մեզ վրա կա­րող են ազ­դել միայն ներ­սի գոր­ծիք­նե­րով»
• «Ե­րե­սուն տա­րի ձգ­վեց մեր ան­կա­խու­թ­յան պատ­մու­թ­յու­նը, մենք շա­հե­ցի՞նք»
• Մշա­կույ­թը հեռ­վից հե­ռու պահ­պա­նե­լու հույ­սով
• Անի­մա­ցիան, աշ­խարհն ու մենք
• «Մեր տա­րածք­նե­րը փոք­րա­ցան, ո­րով­հետև այդ­պես էլ չհաս­կա­ցանք, որ պետք է խմենք մեր բա­ժա­կով»
• Արվեստի ուժը
• Նոր մա­տե­նա­շա­րը ներ­կայաց­նում է արևմտա­հայ և ս­փ­յուռք­յան գրող­նե­րի
• Բե­մը կեն­դա­նու­թ­յուն է ստա­նում ա­ռայժմ միայն մա­նուկ­նե­րի հա­մար
• «Գիրք սիրողների համար սա իսկական մկնդեղ է` հյութեղ ու անտանելի»
• Հա­մաշ­խար­հա­յին դա­սա­կան­նե­րի ստեղ­ծա­գոր­ծու­թ­յուն­նե­րը՝ դու­դու­կով
• «Բնակ­չու­թ­յու­նը պատ­րաստ չէ, բայց տար­վում են աշ­խա­տանք­ներ»
• Ամա­նո­րի գի­շե­րը դի­մա­վո­րե­լու են ե­կե­ղե­ցում
• «Ջա­զի մեջ զգաց­վում է ապ­րածդ ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նը»
• «Ե­թե չլի­ներ Փե­լե­շ­յա­նը, կար­ծում եմ, դեռևս գտած չէի լի­նի կի­նո­յում իմ ու­ղին»
• «Հու­շար­ձան­ներն այդ տա­րածք­նե­րի պատ­կա­նե­լու­թ­յան անձ­նագ­րերն են»

Մեկնաբանություններ